Вариативті компонент .Тақырыбы: "Қазақтың ұлттық аспаптары"

Тақырыбы: "Қазақтың ұлттық аспаптары"
Мақсаты: балаларды музыкалық аспаптармен таныстыру. Қазақ халық аспаптарының тембрлік дыбысталуы туралы білімді кеңейту, орындаушылық дағдыларды қалыптастыру, қазақ халқының музыкалық мәдениетіне тұрақты қызығушылықты, өз Отанына деген патриоттық сезімді тәрбиелеу.
Қазақтың ұлттық аспаптары туралы білімдерін бекіту.
Сөздік: Аспап, музыка.
Билингвалды компонент: өлең-ән, ән-музыка,
көңілді-көңілді. адырна, аса таяқ, домбыра, дауылпаз, жетіген, қобыз
Алдын ала жұмыс: қазақ халық аспаптарын қарастыру,
Сабақ материалы: домбыра,  
Музыкалық дидактикалық ойын:
"Қандай музыкалық аспап естіледі?»
Сабақ барысы:
Қуаныш шеңбері:
Музыка естіледі.
Сәлеметсізбе, балалар! Сәлеметсіз бе, балалар! Сізді көргеніме өте қуаныштымын. Бүгін сіздермен бірге жақсы уақыт өткіземіз деп үміттенемін.
Осындай сөздерді бірге айтайық;
Күн ақырын күледі,
Достарын шеңберге шақырады!
Біз бір-бірімізге күлеміз,
Біз әлі де жақсы боламыз!
Балалар күліп, бір-бірін құшақтайды.
Тәрбиеші: жұмбақты оқиды:
Дала үстінде музыка естіледі,
барлық ауылда веселит,
Әр киіз үйде ол бар,
Ағаш, екі ішекті.....(домбыра)
Тәрбиеші: дұрыс! Домбыра-Қазақ халқының ең сүйікті аспабы.
Тәрбиеші:
Қазір сіздерге қазақ музыкалық аспаптарының суреттерін көрсетемін
(балалар музыкалық аспаптарды қарастырады)
Тәрбиеші: Балалар, қараңыздар, көптеген аспаптардың ішінде көне қазақ халық аспаптары бар (домбыра аламын)
Балалар, бұл құрал қалай аталады? (Домбыра)
Тәрбиеші: Дұрыс! Домбыра-Қазақ халқының ең сүйікті аспабы, домбыраны қазақ халқының "жаны" деп те атайды. Домбырамен жақынырақ танысайық. Домбыра-ішекті музыкалық аспап. Домбыра ағаштан ойылып жасалған, домбыраның ең көп таралған түрі – екі ішекті, алайда домбыраның бірнеше түрі бар: үш ішекті, екі жақты, қуыс мойынды. Кел тыңдасақ
Домбыра үні.
("Гүлдерайым" қазақ халық күйінің аудиожазбасын оқиды)
Тәрбиеші: домбыраға жазылған шығарма қалай аталады? (күй)
- Домбыра үшін музыка жазған музыканттар мен композиторларды қалай атайды? (күйші)
- Сіздің ойыңызша, бұл музыка нені білдіреді?(Шығармашылық, Көңілді, қуаныш)
   Ал енді мен біздің жігіттерге басқа музыкалық аспаптар туралы айтуды ұсынамын.
Қобыз-қасиетті аспап, ежелгі заманда қарапайым адамдардың оған қол тигізуге құқығы болмаған, қобыз музыкасы зұлым рухтарды қуған, ауруларды сауықтырған, әдетте бұнымен ерекше құрылымы бар ежелгі аспаптардың бірі шамандар, емшілер айналысқан.
Оның дыбысы адамның дауысына ұқсайды. Ойын барысында Орындаушы тістерімен, тілімен және оң қолымен аспаптан әуен шығарады, ол ағаштың бір бөлігінен – үйеңкі, қарағай, қайыңнан қуылды.
Тәрбиеші: қобыз қалай естілетінін тыңдаңыз.
(қобыз дыбысының аудиожазбасы)
Тәрбиеші: мен Сізге қандай құрал туралы айттым?
Қобыз неден жасалады?
(Балалардың жауаптары).
Тәрбиеші: қобыздың пайда болуы Қорқыт есімімен байланысты.
Аңыз бар; әнші Қорқыт 41 жасында өлуі керек екенін біледі, содан кейін ол мәңгілік өмірді іздеуге түйе желмаяға барады. Жолда ол арманды көреді, оған сәйкес мен оны құрбандыққа шалып, қобыз терісімен жабуым керек, ол солай істейді. Музыка әуенімен өлім шегінеді, қобыз Қорқытқа өлместік сыйлады. Қорқыт адамдарға музыка сыйлады. Барлық тірі, барлық табиғат қобыз Қорқыты шырқалған кезде тоңып қалды.
(Н. Тілендиевтің "Қорқыт қобыз"әнінен үзінді естіледі)
Асатай-тағы бір музыкалық аспап. Әр түрлі мөлшердегі қоңыраулар ағаш негізге бекітілген. Ертеде колокольчики пайдаланған малшылар отпугивая олар волков..
Тәрбиеші: құрал қалай аталады?
- Бұл құралды жасау үшін қандай материалдар пайдаланылды?
Тәрбиеші Асатайдың үнін тыңдауды ұсынады
"Сыз сынрай".
Сыр сынрай-көне үрмелі қазақ музыкалық аспабы. Ежелгі Отырарды қазу кезінде "екі жағында екі саңылауы бар қаз жұмыртқасы бар зат"табылды
Бұл Саз сырнай еді. Бүгін оның тембрі-жұмсақ әрі жылы, Қуаныш пен қайғы-қасіретті жеткізе алатын, құстардың әні мен дала желін жалмап, ұлттық өнердің нышандарының біріне айналды.

- Саз сырнай әуенін тыңдауға кеңес беремін.
Музыкалық дидактикалық ойын:
"Ойлан тап, қандай музыка пәні естіледі?»
Тәрбиеші: Ал қазір мен ұлдарға суреттерге қарап, тек қазақ халық аспаптарын алуға кеңес беремін.
-Сіз алған құралдар қандай?(құралдар атауы)
- Енді Мен сізге композитор болуды ұсынамын.
Біздің күйімізге біз өз дыбыстарымызды, тұяқтардың, қоңыраулардың дыбыстарын енгіземіз, сонда ол жаңаша шырқалып, жаңа музыкалық бояулармен ойнай алады.
бізде оркестр бар. Оркестрлер-дыбыстық, симфониялық, халықтық. Сіздің оркестріңіз қандай?
(балалар – халықтық)
- Біздің оркестрге атау берейік.
(балалар оркестр деп атайды)
Тәрбиеші: Балалар сіз өте ақылдысыз, менің жұмбақтарымды білдіңіз, барлық сұрақтарға жауап бердіңіз және музыкалық аспаптар туралы көп білесіз.
Алғыс ретінде сіздерге кішкентай кәдесыйлар сыйлаймын (қағаздан оюланған қазақ музыкалық аспаптарын сыйға тартады)
Рефлексия: сабақ соңында балалар тәрбиеші ұсынған сұрақтарға жауап береді:
Бүгін біз қандай музыкалық аспаптарды білдік?
Қандай музыкалық аспаптар естілді?
Сіз зәулім сарайдың ішіне кіресіз?
Сізге не ұнады?
(балалардың жауаптары).
Тәрбиеші: бүгін біз кейбір Қазақ ұлттық инсрументтері туралы білдік, басқа құралдармен келесі сабақтарда танысамыз. Сауболыныз балалар.